piątek, 8 marca, 2024
Diagnostyka naczyń układu wrotnego – wykonaj badanie USG

Zdecydowana większość krwi zaopatrującej wątrobę pochodzi z układu wrotnego, który tworzony jest przez bezzastawkowe żyły zbierające krew z żołądka, jelit, trzustki i śledziony. W skład układu wrotnego wchodzi żyła krezkowa dolna, która uchodzi do żyły śledzionowej, ta z kolei – tuż za głową trzustki, łącząc się z żyłą krezkową górną, tworzy żyłę wrotną. O tym, a także o sytuacjach, w których konieczna jest diagnostyka naczyń układu wrotnego, przeczytacie w poniższym tekście.

Układ wrotny człowieka

Średnica żyły wrotnej może wahać się od 0.4 do 1.0 cm, natomiast jej długość wynosi od 30 do 90 mm. Kończy się ona podziałem na gałąź prawą i lewą. Gałąź prawa (obszerniejsza, lecz krótsza niż lewa) zaopatruje prawy płat wątroby, z kolei gałąź lewa jego lewy płat.

W krążeniu wrotnym przemieszczanie się krwi odbywa się dzięki gradientowi ciśnienia w naczyniach tego układu. Prawidłowe ciśnienie w żyle wrotnej i jej gałęziach to 6–8 mm Hg, w żyle śledzionowej wynosi 9–11 mm Hg, tymczasem w żyle krezkowej górnej: 9–10 mm Hg.

Nadciśnienie wrotne – wykonaj badanie USG naczyń układu wrotnego

Z powodu zastoju oraz wzrostu oporu dla krwi, która przepływa przez układ wrotny powstaje nadciśnienie wrotne. Definiowane jest ono jako wzrost ciśnienia w żyle wrotnej >12 mmHg, któremu towarzyszy wzrost gradientu pomiędzy ciśnieniem w żyle wrotnej, a ciśnieniem w żyle czczej dolnej >2-6 mm Hg. W większości przypadków nadciśnienie wrotne jest następstwem przewlekłych (rzadziej ostrych) schorzeń miąższu wątroby bądź naczyń żylnych związanych czynnościowo z wątrobą.

Wśród przyczyn nadciśnienia wrotnego wymienia się:

  • marskość wątroby (ok. 90% przypadków) na tle alkoholowym, związanym z chorobami ogólnoustrojowymi lub spowodowana żółtaczką typu B lub WZW C,
  • choroby serca, które utrudniają przepływ krwi z żyły głównej,
  • zakrzepicę żył wątrobowych,
  • choroby nowotworowe,
  • zaburzenia w funkcjonowaniu żyły wrotnej.

Nadciśnienie wrotne to problem, którego nie można bagatelizować. Może ono doprowadzić do wodobrzusza, którego wtórnym powikłaniem bywa bakteryjne zapalenie otrzewnej, niewydolność krążeniowo-oddechowa, zespół wątrobowo nerkowy oraz przepukliny. Aby do tego nie doszło, niezbędna jest odpowiednia diagnostyka.

USG Dopplera układu wrotnego

Do badań przydatnych w ocenie nadciśnienia wrotnego zaliczyć należy badanie: USG nadbrzusza, szczególnie metodą Dopplera. Jest to badanie kompleksowe i obejmuje ono ocenę:

  • budowy i wielkości wątroby,
  • budowy i wielkości śledziony,
  • żyły wrotnej i jej gałęzi,
  • żyły śledzionowej,
  • żyły krezkowej górnej,
  • żyły wątrobowej,
  • tętnicy wątrobowej.

Diagnostyka naczyń układu wrotnego za pomocą ultrasonografu stosowana jest w celu wykrycia symptomów nadciśnienia wrotnego, w tym szczególnie:

  • zaburzeń w przepływie krwi w żyle wrotnej, śledzionowej i krezkowej górnej,
  • obecności krążenia obocznego, które może prowadzić do powstania żylaków przełyku i krwawień z górnego odcinka przewodu pokarmowego,
  • wzmożonego przepływu w żyle wieńcowej żołądka.

Pomiary hemodynamiczne układu wrotnego

Ważnym etapem badania ultrasonograficznego naczyń układu wrotnego jest wykonanie pomiarów hemodynamicznych. Jest to możliwe dzięki analizie efektu Dopplera, polegającego na zmianie częstotliwości fali ultradźwiękowej po odbiciu od ciała będącego w ruchu.

W trakcie badania naczynia krwionośnego, generowane przez sondę aparatu USG ultradźwięki o określonej częstotliwości, trafiają na znajdującą się w ruchu krew. Fale ultradźwiękowe odbijają się od krwinek i ze zmienioną częstotliwością wracają do głowicy aparatu, gdzie są zamieniane są w impulsy elektryczne.

Efekt badania, widoczny na ekranie monitora, pozwala specjaliście ocenić prędkość oraz kierunek przepływu krwi w naczyniach.

Przebieg badania USG naczyń układu wrotnego

Pacjent, który ma zostać poddany badaniu USG Dopplera układu wrotnego powinien pozostać na czczo. Przynajmniej sześć godzin przed zabiegiem powinien powstrzymać się od jedzenia oraz żucia gumy. W dniu poprzedzającym badanie zaleca się zastosować dietę lekkostrawną. Tak samo jak w USG jamy brzusznej również badanie naczyń układu wrotnego wykonuje się w pozycji leżącej na plecach bądź lewym boku. Podczas USG Dopplera naczyń wrotnych pacjent powinien wyprostować nogi, natomiast ręce najlepiej założyć za głowę.

Zapraszamy po więcej informacji na stronę: http://www.gabinetusg.com.pl